ΑΠΟ ΤΑ ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ (20-1-09)

Σε εκατό χιλιάδες υπολογίζονται, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι χρήστες ηρωίνης στην Ελλάδα, ενώ καθημερινά μεγαλώνει η “λίστα θανάτου” νέων κυρίως ανθρώπων που χάνουν τη μάχη των ουσιών. Στα Χανιά, από το 2005 έως σήμερα, σημειώνονται, όπως επισημαίνει
ο ιατροδικαστής Σταμάτης Μπελιβάνης, 2 με 3 θάνατοι τον χρόνο από χρήση ηρωίνης.
Την ίδια στιγμή, το Κέντρο Πρόληψης Εξαρτησιογόνων Ουσιών βρίσκεται στον αέρα αντιμετωπίζοντας σοβαρά οικονομικά προβλήματα λόγω της ασυνέπειας του ΟΚΑΝΑ που οφείλει από το 2007 περίπου 100.000 ευρώ, ενώ από τότε δεν έχει υπογραφεί νέα σύμβαση!
Με αφορμή τον θάνατο, πριν από λίγες μέρες, του 16χρονου Χανιώτη μαθητή που φέρεται να πέθανε από ναρκωτικά -δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η τοξικολογική εξέταση-, τα "Χ.Ν." μίλησαν με τον ιδρυτή της "Ιθάκης" και καθηγητή κλινικής ψυχολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Φοίβο Ζαφειρίδη για το πρόβλημα των εξαρτήσεων, καθώς και με τον πρόεδρο του τοπικού παραρτήματος του Εθνικού Συμβουλίου Κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ) Γιώργο Τσαουσάκο για την προσπάθεια δημιουργίας "στεγνού" προγράμματος. Επίσης, επικοινωνήσαμε τηλεφωνικά με την πρόεδρο της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας "Κόντρα", Άννα Μακρή, που μαζί με ορισμένους ακόμα ευαισθητοποιημένους πολίτες στη Σητεία αποτελούν ένα φωτεινό παράδειγμα συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών, χωρίς να λαμβάνουν ούτε ένα ευρώ από την πολιτεία.

ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΑΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥΝ
Συνεχίζονται οι προσπάθειες για “στεγνό” πρόγραμμα
Προς το ΚΕΘΕΑ στρέφεται πλέον το τοπικό παράρτημα του Εθνικού Συμβουλίου Κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ) για τη δημιουργία "στεγνού" θεραπευτικού προγράμματος στα Χανιά. Μετά την περυσινή, αρνητική απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου για την παραχώρηση ενός περιπτέρου στον χώρο του πρώην Ψυχιατρείου Χανίων ώστε να στεγαστεί το πρόγραμμα, αλλά και τη "σφιχτή" οικονομική πολιτική του ΟΚΑΝΑ (που δεν χρηματοδοτεί ακόμα και τις δομές που είναι σε λειτουργία) οι άνθρωποι του ΕΣΥΝ βρίσκονται σε συνεννόηση με το ΚΕΘΕΑ και σύντομα θα έρθουν σε επαφή με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων για να ζητήσουν την παραχώρηση κάποιου χώρου μέσα στην πόλη των Χανίων.
Ο πρόεδρος του παραρτήματος Χανίων του ΕΣΥΝ, Γιώργος Τσαουσάκος, μιλώντας στα "Χ.Ν.", εξέφρασε την απογοήτευσή του για τη στάση του νομαρχιακού συμβουλίου απέναντι στην πρόταση για τη δημιουργία "στεγνού" προγράμματος στο πρώην Ψυχιατρείο, που -όπως είπε- τη θεώρησαν ασύμβατη με τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που προτείνονται με συνέπεια η σχετική μελέτη που είχε εγκριθεί (θεωρητικά) από τον ΟΚΑΝΑ "να καταλήξει μαζί με τη συνολικότερη διεκδίκηση στο καλάθι των αχρήστων...".
Πλέον, το ΕΣΥΝ στρέφει τις προσπάθειές του προς το ΚΕΘΕΑ και βρίσκεται σε συνεργασία με το "στεγνό" πρόγραμμα "Αριάδνη" που λειτουργεί στο Ηράκλειο. "Αρχικά -σημείωσε ο κ. Τσαουσάκος - θα προσπαθήσουμε να δημιουργηθεί ένα συμβουλευτικός σταθμός μέσα από την παραχώρηση ενός οικήματος, λογικά από τη Νομαρχία, και από εκεί και πέρα θα καταβάλλουμε προσπάθειες να ξεκινήσει η λειτουργία του στεγνού προγράμματος αφού προηγουμένος να βρεθούν οι ενδιαφερόμενοι".
Μάλιστα, ο κ. Τσαουσάκος επεσήμανε ότι αυτή τη στιγμή στο ΚΕΘΕΑ μελετάται η προοπτική για τη δημιουργία 20 "στεγνών" θεραπευτικών μονάδων σε όλη την Ελλάδα.

ΙΔΡΥΤΗΣ “ΙΘΑΚΗΣ”:
“Υποκριτική” η στάση της πολιτείας
“Υποκριτική” χαρακτηρίζει τη στάση της πολιτείας απέναντι στο πρόβλημα των εξαρτησιογόνων ουσιών ο ιδρυτής της "Ιθάκης" και καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Φοίβος Ζαφειρίδης επισημαίνοντας ότι η κατασταλτική πολιτική που ακολουθείται τώρα και εκατό χρόνια διεθνώς έχει αποδεδειγμένα αποτύχει.
Παράλληλα, σημειώνει ότι ο αριθμός των νέων ανθρώπων που καταφεύγουν στα ναρκωτικά θα αυξάνεται συνεχώς και ο μέσος όρος ηλικίας των χρηστών θα μειώνεται, όσο η κοινωνία δεν εστιάζει στις γεννεσιουργές αιτίες και αναλώνεται στη συμπτωματική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια έξαρση του φαινομένου και παράλληλα πέφτει ο μέσος όρος ηλικίας των χρηστών...
"Σε όλες τις χώρες παρατηρήθηκε η ίδια εξέλιξη και εμείς την ακολουθούμε με καθυστέρηση 10-15 ετών. Στην Αμερική, στα κέντρα των μεγαλουπόλεων, υπάρχουν ακόμα και 9χρονα παιδιά που κάνουν χρήση διαφόρων ψυχοτρόπων ουσιών. Στην Ελλάδα ο μέσος όρος είναι ακόμα ψηλά, δηλαδή γύρω στα 18 με 20 χρόνια, αλλά παρατηρείται μια πτωτική τάση".

Ποιοι είναι οι λόγοι που η χρήση επεκτείνεται ολοένα και σε μικρότερες ηλικίες;
"Σήμερα τα παιδιά από πολύ νωρίς βιώνουν τα πραγματικά αδιέξοδα της ζωής και δεν βλέπουν φως στο τούνελ. Από πολύ μικρά, λόγω της κοινωνικής απορρύθμισης που έφερε η οικονομία της ελεύθερης αγοράς πάσχουν από απελπισία. Επίσης, έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που έχει πάρα πολλές απαιτήσεις και για να ανταποκριθεί ένα παιδί θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει ισχυρή υποστήριξη από το σπίτι. Αν είναι φτωχή η οικογένεια ή οι γονείς έχουν μεταξύ τους προβλήματα ή δεν έχουν επαρκή χρόνο και χρήμα να ξοδέψουν για το παιδί, το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εκπαιδευτικό σύστημα όπου δεν τα βγάζει πέρα. Πιέζεται πάρα πολύ και από την άλλη μεριά δεν έχει στηρίγματα. Στήριγμα δεν είναι μόνο η οικογένεια αλλά και η κοινωνία. Παλιά τα κοινωνικά στηρίγματα λειτουργούσαν, ενώ σήμερα δεν λειτουργούν. Για παράδειγμα η παρέα της γειτονιάς που μαζευόταν και έπαιζε ήταν ένα τέτοιο στήριγμα ή ο γείτονας που φρόντιζε μαζί με τα δικά του παιδιά και ένα γειτονόπουλο. Αυτά έχουν εκλείψει και ταυτόχρονα υπάρχει ένα παράλογο εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο έχει σχεδιαστεί όχι με βάση τις ανάγκες των παιδιών, αλλά της ελεύθερης αγοράς. Κάποια παιδιά που έχουν στηρίγματα γύρω τους θα επιβιώσουν αλλά κάποια άλλα δεν θα αντέξουν. Αυτά που δεν θα αντέχουν θα είναι ολοένα περισσότερα".

Πολλοί λένε ότι πολιτεία δίνει έμφαση περισσότερο στην καταστολή του προβλήματος και όχι στις αιτίες. Τι άποψη έχετε εσείς;
"Η στάση της πολιτείας είναι τουλάχιστον υποκριτική διότι τη στιγμή που οι γενεσιουργές αιτίες όχι μόνο αφήνονται άθικτες αλλά συνεχώς αυξάνονται, το να ασχολείσαι με την καταστολή του συμπτώματος, να εξαπολύεις ανθρωποκυνηγητό μέσω της αστυνομίας προς όλους εκείνους που τα προβλήματα, τα αδιέξοδα και οι ανάγκες τους ώθησαν να γίνουν χρήστες είναι υποκρισία και καθαρός φαρισαϊσμός. Όλα τα προβλήματα οι σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες τα αντιμετωπίζουν έτσι. Δεν ασχολούνται με τις αιτίες αλλά με την καταστολή των συμπτωμάτων. Γιατί δεν ασχολούνται με τις αιτίες; Διότι αν ασχοληθούν με αυτές, δηλαδή κατ' αρχήν με την κοινωνική απορρύθμιση, τότε θα πρέπει να αλλάξουν και οικονομικές επιλογές. Το πολιτικό σύστημα δεν δέχεται μια τέτοιου είδους αυτοκριτική γι' αυτό προτιμά πάντα τους δρόμους της συμπτωματικής αντιμετώπισης και μάλιστα τους πιο ηλίθιους δρόμους που είναι η συμπτωματική καταστολή και η απαγορευτικοί νόμοι. Όταν εξαντλείς όλη την ενέργειά σου ως πολιτεία σε κατασταλτικούς νόμους και μηχανισμούς είναι σαν να πιστεύεις ότι το πρόβλημα το προκαλεί η αυξημένη διάθεση κι όχι η αυξημένη ζήτηση. Η απαγορευτική πολιτική ξεκίνησε το 1914 από την Αμερική και έχει δοκιμαστεί επαρκώς και δεν νομίζω ότι χρειάζεται άλλη εμπειρία για να καταλάβουμε ότι δεν απέδωσε τίποτα. Αν κάποιος μου πει ότι στην Αμερική, που εφαρμόστηκε με συνέπεια από το 1914 αυτή η πολιτική και υπάρχει μια τέλεια οργανωμένη αστυνομία με άφθουνους πόρους και τεχνολογία, ότι κατέστειλαν τη διαθεσιμότητα τότε θα τον πω ανόητο. Το 1914 οι Αμερικανοί είχαν 200 χρήστες ηρωίνης και σήμερα έχουν 8 εκατομμύρια. Από πουθενά λοιπόν δεν μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι η απαγορευτική πολιτική αντιμετώπισε το πρόβλημα. Πουθενά και ποτέ δεν μπόρεσαν να περιστείλουν τη διάθεση, απλά τρέχουν πίσω από τις ουσίες και παραβλέπουν όλα τα κοινωνικά προβλήματα που είναι οι αιτίες. Είναι όπως το κυνήγι των μαγισσών στον Μεσαίωνα Το γιατί οι δυτικές κοινωνίες συνεχίζουν αυτή την πολιτική αυτό επιδέχεται μόνο πολιτικές ερνημείες".

• Υπήρξατε ο ιδρυτής της “Ιθάκης” και του ΚΕΘΕΑ. Πώς βλέπετε την κατάσταση σε επίπεδο δομών και θεραπευτικών μονάδων;
"Η πολιτεία έχει υιοθετήσει διαχειριστικούς δρόμους αντιμετώπισης του προβλήματος και έχει επιφορτίσει κάποιους οργανισμούς με αυτή την αποστολή. Από αυτούς άλλοι μπορεί να είναι καλύτεροι κι άλλοι χειρότεροι, ωστόσο όλα αυτά τα προγράμματα δεν αποτελούν αντιμετώπιση του προβλήματος αλλά πρέπει να υφίστανται για να μπρούν οι άνθρωποι που απέκτησαν ήδη πρόβλημα να πηγαίνουν. Μακροπρόθεσμα, όμως, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα σε ένα τέτοιο επίπεδο".

ΕΝΑ ΦΩΤΕΙΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΗΤΕΙΑ
“Κόντρα” στις εξαρτήσεις
Ένα φωτεινό παράδειγμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών αποτελεί το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας "Κόντρα" που εφαρμόζεται στη Σητεία χάρη στην ευαισθησία και την αποφασιστικότητα λίγων ανθρώπων που αποφάσισαν να πάνε "κόντρα" στην αδιαφορία της πολιτείας.
Ακόμα κι όταν η τοπική αυτοδιοίκηση δεν θέλησε να συμβάλλει στην προσπάθειά τους εκείνοι συνέχισαν και κατάφεραν, σε συνεργασία με το ΑΠΘ και τον ψυχίατρο και καθηγητή Φοίβο Ζαφειρίδη, να λειτουργήσουν το πρόγραμμα κερδίζοντας την εμπιστοσύνη και υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας.
Βασικοί στόχοι του προγράμματος είναι η προαγωγή της αυτοβοήθειας για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από ψυχοτρόπες ουσίες και γενικότερα των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων, η εκπαίδευση των λειτουργών υγείας σε νέους ρόλους εμψύχωσης και υποστήριξης πρωτοβουλιών των πολιτών και τέλος η έρευνα δράσης για τις εφαρμογές της αυτοβοήθειας στην αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων.
Η πρόεδρος της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας "Κόντρα" Άννα Μακρή τόνισε ότι η προσπάθεια ξεκίνησε πριν από δυο χρόνια περίπου, από μια παρέα έξι φίλων, οι οποίοι βλέποντας τη ραγδαία εξάπλωση των εξαρτήσεων στην ευρύτερη περιοχή της Σητείας αποφάσισαν να πάψουν να είναι απλοί παρατηρητές: "Ακολούθησαν πολλές συζητήσεις και με άλλους φίλους και τον Ιούλιο του 2007 ιδρύθηκε η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με την επωνυμία «Κόντρα», σκοποί της οποίας σύμφωνα με το καταστατικό της, είναι η ανάληψη δράσεων προκειμένου, αφ’ ενός να εξαλειφθούν οι συνθήκες που δημιουργούν και αναπαράγουν το φαινόμενο της εξάρτησης από ψυχοτρόπες ουσίες και αφ’ ετέρου να παρασχεθεί βοήθεια τόσο προς εξαρτημένα άτομα όσο και προς το περιβάλλον τους".
Αυτή τη στιγμή -όπως ανέφερε η κα Μακρή- παρακολουθούν το πρόγραμμα περίπου 10 χρήστες και 30 γονείς εξαρτημένων ατόμων.
Σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος του προγράμματος επεσήμανε ότι η υλοποίηση του προγράμματος απεξάρτησης στη Σητεία από το ΑΠΘ έχει ετήσιο προϋπολογισμό της τάξης των 60.000 ευρώ. "Στην αρχή ο δήμος είπε ότι θα μπορούσε να κάνει μια απευθείας σύμβαση με το ΑΠΘ και ξεκίνησε μια αλληλογραφία χωρίς αποτέλεσμα. Η στάση του δήμου είναι από επιφυλακτική έως αρνητική. Δεν έχει βοηθήσει και δεν έχει δώσει χρήματα. Τελικά, όμως, δύο άνθρωποι με ευαισθησίες, που έχουν μια τοπική επιχείρηση, ανέλαβαν αυτό το κόστος για το πρώτο έτος λειτουργίας του προγράμματος. Έτσι ένα χρόνο μετά την ίδρυση της «Κόντρα», τον Ιούλιο του 2008, άρχισε να λειτουργεί στη Σητεία ανοιχτό πρόγραμμα απεξάρτησης εξαρτημένων ατόμων και στήριξης των οικογενειών τους".
Όλο αυτό το διάστημα όπως σημείωσε η κα Μακρή η ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας ήταν μεγάλη παρέχοντας οικονομική και υλική στήριξη στην προσπάθεια.
Στους στόχους της "Κόντρας" περιλαμβάνονται ακόμα δράσεις που αποσκοπούν στην πρόληψη, παρεμβάσεις σε σχολεία αλλά και προσπάθειες για τη δημιουργία ενός πολύκεντρου νεολαίας όπου τα παιδιά θα βρίσκουν δημιουργικές διεξόδους.

ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Ν. ΧΑΝΙΩΝ
Συνεχίζεται η οικονομική αβεβαιότητα
Σε οικονομικό αδιέξοδο εξακολουθεί να βρίσκεται το Κέντρο Πρόληψης Εξαρτησιογόνων Ουσιών Ν. Χανίων. Μόνο μέχρι και τον Σεπτέμβιο του 2007 ο ΟΚΑΝΑ οφείλει σε αυτό περίπου 100.000 ευρώ, ενώ από τότε μέχρι και σήμερα δεν έχει ανανεωθεί η σύμβαση με συνέπεια η λειτουργία του Κέντρου να βρίσκεται στον αέρα...
Αν το Κέντρο συνεχίζει τη δράση του σήμερα αυτό οφείλεται στο φιλότιμο των εργαζομένων των οποίων είναι χαρακτηριστικό ότι οι ασφαλιστικές εισφορές δεν έχουν πληρωθεί τον τελευταίο χρόνο, ενώ η μισθοδοσία τους μπορεί να καθυστερεί 4 ή και 5 ακόμα μήνες.
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Πρόληψης και αντινομάρχης Κώστας Γύπαρης έχει επανειλημμένως απευθυνθεί στο υπουργείο με σχετικές επιστολές, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Όπως ανέφερε στα "Χ.Ν." οι οικονομικοί πόροι του Κέντρου προέρχονται το τελευταίο διάστημα από χρήματα που προσφέρουν ορισμένοι φορείς που συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο και πιο συγκεκριμένα τη Νομαρχία Χανίων, τον Δήμο Σούδας, τη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου και τον Δικηγορικό Σύλλογο.
Επίσης, μέρος των χρημάτων για τη λειτουργία του Κέντρου έδωσε το 2008 η ΚΕΔΚΕ που μαζί με τον ΟΚΑΝΑ αποτελούν τους βασικούς χρηματοδότες των Κέντρων Πρόληψης.

Δημήτρης Μαριδάκης