ΣΤΗΝ ΟΜΟΝΟΙΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ Η «ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ» ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ
ΕΛ.ΑΣ. Ελλήνων μη εξαρτημένων
Το κέντρο κλείνει όπως φαίνεται για άλλη μια ευάλωτη ομάδα πληθυσμού μετά τους μετανάστες. «Αποκλείονται» σταδιακά και οι εξαρτημένοι.
Στις πιάτσες ναρκωτικών της πρωτεύουσας κυκλοφορούν τελευταία δύο επικίνδυνα κοκτέιλ, το σάσι και το τάι, που προκαλούν φρικτά στερητικά σύνδρομα και οδηγούν πολλούς χρήστες στα νοσοκομεία. Η ομάδα ΕΞΕΛΙΞΙΣ του ΚΕΘΕΑ, ειδικευμένη στη δουλειά στο δρόμο (street work), ενημερώθηκε πρόσφατα ότι πρέπει να σταματήσει τις προσεγγίσεις με εξαρτημένους στην πλατεία Ομονοίας, διότι υπάρχει απόφαση να απομακρυνθούν όλοι από εκεί. Πρέπει και αυτοί τελικά να γίνουν αόρατοι. Οπως μας δήλωσε ο υπεύθυνος της κινητής μονάδας Παναγιώτης Σαϊβανίδης, στις 14/6, κατά την προγραμματισμένη επίσκεψη του βαν της μονάδας στην Ομόνοια, τους πλησίασε ένας υψηλόβαθμος αξιωματικός και τους ενημέρωσε ότι έχουν εντολή να μην αφεθεί ούτε ένας χρήστης πάνω στην πλατεία ολόκληρο το 24ωρο και επιπλέον αν έρθει κάποιος κοντά στο βαν για να μιλήσει με τους θεραπευτές, η αστυνομία αμέσως θα τον συλλάβει. «Τώρα τους σπρώχνουν προς το Γκάζι και τα γύρω στενά» συνέχισε ο Π.Σ. «Το ίδιο γίνεται και στην Τοσίτσα. Περνάει η αστυνομία και τους διώχνει, ενώ μόλις φύγει η αστυνομία φυσικά ξαναμαζεύονται».
Ρωτήσαμε αν υπάρχει επιθετικότητα κάποιες φορές από τους εξαρτημένους που μαζεύονται γύρω τους. «Καθόλου, μας γνωρίζουν από το 1996 και πολλοί μας πλησιάζουν για να ζητήσουν κάποιου είδους βοήθεια ή απλά για να μιλήσουν. Με τους μετανάστες χρήστες έχουμε πρόβλημα όταν δεν ξέρουν λίγα ελληνικά γιατί δυστυχώς δεν έχουμε οικονομικά περιθώρια για μεταφραστές. Πολλοί έρχονται από χώρες πολέμων, οδηγούνται από διάφορα κυκλώματα στη χρήση και φυσικά σαν πιο ευάλωτοι αρχίζουν το "μικροεμπόριο" για να ζήσουν και να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Το 1996 βγήκε μια έμπειρη ομάδα θεραπευτών στους δρόμους με το όραμα να αδειάσουμε τις πιάτσες και να γεμίσουμε τις θεραπευτικές κοινότητες. Πολύ γρήγορα καταλάβαμε ότι η δουλειά μας ήταν μόνιμα εκεί στο δρόμο. Ουσιαστικά κάνουμε ψυχοκοινωνική υποστήριξη χωρίς υποκατάστατα. Το εργαλείο μας είναι να γνωρίσουμε έναν άνθρωπο, να κάνουμε σχέση μαζί του, να μας εμπιστευτεί, να του προτείνουμε αλλαγές για τη ζωή του, να μπορέσει λίγο να την καλυτερέψει και πάνω απ' όλα να ζήσει. Αν θέλουν μετά, τους παραπέμπουμε σε όποιο πρόγραμμα επιλέγουν, ακόμα και στα νοσοκομεία αν έχουν σοβαρό πρόβλημα υγείας».
Εστω μια απλή συμβουλή στον χρήστη, να κάνει (σε μια από τις μονάδες ημερήσιας φροντίδας) ένα μπάνιο μπορεί να αποτρέψει μια μόλυνση την ώρα που θα κάνει την ένεση. Τον ενημερώνουν με χρηστικά φυλλάδια για προφυλάξεις και πού μπορεί να βρει ένα πιάτο φαγητό ή ένα χώρο να περάσει λίγες ώρες μακριά από το δρόμο, όπως στη μονάδα άμεσης πρόσβασης off club (μονάδα μείωσης της βλάβης) με θεραπευτική υποστήριξη. Τέτοιο πρόγραμμα έχει και ο ΟΚΑΝΑ.
Λίγο πριν να βγούμε στο δρόμο γνωριστήκαμε με τους θεραπευτές της ομάδας «δουλειά στο δρόμο»: Ιορδάνη Περτετσόγλου, Αναστασία Λιανού, Μυρτώ Παπαδοπούλου, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Ελένη Μαρίνη, Κυριακή Δημητρακοπούλου, Θανάση Σόλια και Αποστολία Πατσή. Οι θεραπευτές δουλεύουν στο δρόμο ανά τρεις και η αρχή έγινε το μεσημέρι της Τρίτης από την οδό Τοσίτσα.
Η βροχερή ημέρα αλλά και τα περάσματα αστυνομικών εμπόδιζαν την πολυπληθή συγκέντρωση εξαρτημένων στο σημείο. Σε μια εσοχή του τοίχου του ΕΜΠ ήταν μαζεμένοι περίπου δεκαπέντε άνθρωποι. Το σάσι-μπαρ! Εκεί γίνεται και χρήση σάσι, μιας πολύ επικίνδυνης νέας ουσίας με προσμίξεις άγνωστων δηλητηρίων και διαλυτικών μαζί με μεθαμφεταμίνες, σε ένα εκρηκτικό για την υγεία κοκτέιλ. Είναι ελληνικό παρασκεύασμα και μέχρι σήμερα παρά τις δραματικές εκκλήσεις ειδικών των προγραμμάτων δεν έχει αναλυθεί στο Χημείο του Κράτους. Προκαλεί μεγάλα αποστήματα και φρικτά στερητικά σύνδρομα. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλη μια «νέα» ουσία, το τάι. Πολλοί χρήστες τελευταία οδηγούνται σε κακό χάλι στα νοσοκομεία και αρκετοί χάνουν τη ζωή τους. Πώς οι ουσίες αυτές μπήκαν στη ζωή τους; Απλούστατο! Τις κερνούσαν «κάποιοι» στην αρχή τζάμπα και μετά τις πουλούσαν φτηνότερα από την ηρωίνη. Τώρα έχουν πλέον την ίδια τιμή.
Στρίψαμε στην Πατησίων. Στην πύλη του ΕΜΠ δεκάδες άνθρωποι ήταν στην ίδια άθλια κατάσταση, ανήμποροι ακόμα και να περπατήσουν. Ανάμεσά τους πολύ νέα παιδιά. Πέντε παιδιά μαζί δεν ζύγιζαν παραπάνω από το βάρος ενός μέσου ανθρώπου. Κάποιοι χρήστες πλησίασαν τους θεραπευτές και αντάλλαξαν μαζί τους λίγες κουβέντες.
Κατηφορίσαμε με μια ομάδα προς τα στενά της Πειραιώς, στην οδό Σωκράτους και στην Ξάνθου. Αλλο σοκ. Σκελετωμένες κοπέλες με άδεια μάτια ψαρεύουν πελάτες για τα διπλανά ξενοδοχεία. Πολλές πλησίασαν και μίλησαν με τους θεραπευτές. Μερικά προφυλακτικά τους δόθηκαν στο χέρι, μια και δεν έχουν χρήματα για να αγοράζουν. Ενα φιλικό άγγιγμα στον ώμο είναι γι' αυτές ό,τι πολυτιμότερο. Οι πελάτες τους ζητάνε να μην χρησιμοποιούν προφυλακτικά και μάλιστα τις πληρώνουν λίγα ευρώ παραπάνω. Η μεγαλύτερη δεν ήταν ούτε τριάντα. Μια μικρή μάς είπε ότι μόλις της είχαν κλέψει τη σακούλα με τα ρούχα της. Σκηνές από ταινία φρίκης. Κατηφορίσαμε στην Πειραιώς και βρεθήκαμε στην οδό Ιάσονος ή αλλιώς το στενάκι πριν το... νεκροτομείο. Πεσμένοι στο έδαφος, σχεδόν παράλυτοι από τρυπήματα και πληγές, είδαμε ένα νεαρό να «χτυπάει» ένεση στο λαιμό της κοπέλας του. Δεν ήταν επιθετικοί, δεν ήταν καν σε θέση να σηκωθούν όρθιοι και όμως κάποιοι χαμογέλασαν. Κατάλαβαν ότι δεν αποτελούσαμε απειλή.
Μιλήσαμε με τον επικεφαλής του προγράμματος ΕΞΕΛΙΞΙΣ (ΚΕΘΕΑ), τον Μιχάλη Μυλωνά και τον ρωτήσαμε για τη λύση «καθαρό» κέντρο. Το ΕΞΕΛΙΞΙΣ είναι το μοναδικό πρόγραμμα καθαρά μείωσης της βλάβης με ψυχοκοινωνική προσέγγιση και οργανωμένες υπηρεσίες (σίτιση, ένδυση, σωματική υγιεινή, ιατρική και οδοντιατρική φροντίδα κ.λπ.) «Μερικά χρόνια πριν είχαν γίνει δεκάδες συσκέψεις για δράσεις με στόχο να βελτιωθεί η εικόνα του κέντρου. Εμείς και τότε τους είχαμε πει ότι δεν έχει κανένα νόημα να σκουπίσετε, να ψεκάσετε και να σαρώσετε τις ευάλωτες ομάδες ανθρώπων. Είχαμε προτείνει μέτρα όπως την επάνδρωση υπηρεσιών στο δρόμο. Κτίρια εγκαταλειμμένα του Δ.Α. που θα καθαριστούν και θα λειτουργήσουν σαν μονάδες άμεσης πρόσβασης. Αυτά όπως πάντα έμειναν στα χαρτιά. Μόνο αστυνομικά μέτρα επελέγησαν. Ενδεχομένως οι άνθρωποι που είναι ήδη στα προγράμματα του ΟΚΑΝΑ θα μπορούσαν κάπως να αποκεντρωθούν ώστε να μπορούν να είναι λιγότεροι με περισσότερη φροντίδα, χωρίς να μετατρέπεται η μονάδα απέξω σε πιάτσα. Η λύση περνάει μόνο μέσα από την κοινωνική αλληλεγγύη. Το περιθώριο και η φυλακή δεν αποτελούν διέξοδο. Χρειάζονται φροντίδα και μόνο που μας βλέπουν στην κάθε πιάτσα αισθάνονται λίγο καλύτερα. Ολες οι υπηρεσίες πρέπει να συνεργαστούν, να μειώσουν τουλάχιστον τις βλάβες και να τους προφυλάξουν από την εξ ανάγκης παραβατικότητα. Αλλες χώρες το έχουν καταφέρει αυτό, ακόμα και διασφαλίζοντας χώρους που να μπορούν οι βαριά εξαρτημένοι να κάνουν χρήση χωρίς να κινδυνεύουν να πεθάνουν».
Στην Πορτογαλία έχει εφαρμοστεί τέτοιο σχέδιο με μεγάλη επιτυχία, πολλά κέντρα μείωσης της βλάβης και μείωσης της παραβατικότητας με εύκολη πρόσβαση σε θεραπείες. Ο Μ.Μ. μας μίλησε ακόμα και για τις λύσεις που δεν χρειάζονται καν χρήματα. Για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα, όταν συλλαμβάνεται κάποιος χρήστης μπορούν να καλούνται στα αστυνομικά τμήματα και στις εισαγγελίες ειδικοί από τα κέντρα απεξάρτησης για να μιλήσουν επί τόπου μαζί του μήπως και οδηγηθεί στα προγράμματα, αντί στις ήδη γεμάτες φυλακές ή στο δρόμο.
Το διώξιμο από τις πλατείες είναι το τελευταίο σκαλοπάτι στην πορεία εξόντωσης ευάλωτων ομάδων. Χθες ήταν οι μετανάστες, σήμερα οι χρήστες, αύριο οι ψυχασθενείς, μετά οι άστεγοι, οι φτωχοί και πάει λέγοντας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου